H συλλογική δραστηριότητα των γυναικών στον Νομό Έβρου

της Ζωής Φραγκούδη

Τα αυξημένα ποσοστά αποκλεισμού από την αγορά εργασίας αλλά και η συνεχής ερήμωση της υπαίθρου οδηγούν τις γυναίκες σε μια συνεχή αναζήτηση του ρόλου τους στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας.
Οι δυνατότητες να αποτελέσει ο Συνεταιρισμός Γυναικών ένα πρότυπο επιχειρηματικότητας, καθώς αντιλαμβάνεται διαφορετικά τις σχέσεις μεταξύ κοινωνίας και οικονομίας, μπορούν να αναδειχθούν με την προϋπόθεση να λειτουργήσει σαν μέρος δικτυωμένων επιχειρήσεων σε περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο.

Παράλληλα, η ανάπτυξη του αγροτουρισμού και των κοινωνικών επιχειρήσεων έχει στη βάση του τον συνεργατισμό με την αποδοχή ενός σχεδίου ανάπτυξης με τοπικά χαρακτηριστικά το οποίο θα υπηρετεί ταυτόχρονα ένα κεντρικό σχεδιασμό περιφερειακής ανάπτυξης.

Το παράδειγμα του Νομού Έβρου...»

Οι προκλήσεις, οι στόχοι, οι δυσκολίες

Στον Νομό Έβρου και σε όλο το μήκος του, από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 και μέχρι σήμερα, λειτουργούν εννέα Αγροτουριστικοί Συνεταιρισμοί Γυναικών:

Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Γυναικών Τριγώνου «Η ΓΑΙΑ»
Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Γυναικών Δαδιάς «ΟΙ ΓΕΡΑΚΙΝΕΣ»
Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Γυναικών Λύρας «ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ»
Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Γυναικών Λευκίμης
Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Γυναικών Πέπλου «ΑΚΡΙΤΙΣΕΣ»
Παραγωγικός Συνεταιρισμός Γυναικών Φερρών «Η ΕΚΑΒΗ»
Παραγωγικός Συνεταιρισμός Γυναικών Λουτρού «ΧΑΝΑ»
Αγροτικός Συνεταιρισμός Γυναικών Αισύμης
Συνεταιρισμός Γυναικών Σαμοθράκης «ΑΞΙΟΚΕΡΣΑ»

200 περίπου γυναίκες δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και τυποποίηση τοπικών παραδοσιακών προϊόντων, την εστίαση και διοργάνωση εκδηλώσεων κ.α.

Το 1997, στο Τρίγωνο του Ν. Έβρου, ιδρύθηκε η Ένωση Συλλόγων Γυναικών Τριγώνου, -σημερινή Ένωση Συλλόγων Γυναικών Έβρου (πρώην Τριγώνου)- από εκπροσώπους 12 Συλλόγων Γυναικών.

Στόχος ήταν η ανάδειξη των ιδιαίτερων και οξυμμένων προβλημάτων των γυναικών του Τριγώνου, προβλήματα που αφορούν τις γυναίκες όλης της ελληνικής περιφέρειας: κοινωνικός αποκλεισμός, χαμηλό επίπεδο υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας, έλλειψη εναλλακτικού εισοδήματος πέρα από το γεωργικό, πληθυσμιακή ερήμωση, κοινωνική εγκατάλειψη.

Η πρωτοβουλία αφορά μια προσπάθεια υποστήριξης της συμμετοχής των γυναικών στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή του τόπου.

Οι στόχοι ήταν σαφείς, οι προσπάθειες φιλότιμες και το μέγεθος της αντίδρασης αναμενόμενο...

Η Ε. Σ. Γ. Έβρου συμμετείχε στην υλοποίηση μιας Κοινοτικής Πρωτοβουλίας για τη γυναικεία απασχόληση κι επιχειρηματικότητα (NOW) με στόχο την επιμόρφωση ομάδας γυναικών στον Αγροτουρισμό και την υποστήριξη της ίδρυσης του Αγροτουριστικού Συνεταιρισμού Γυναικών Τριγώνου «Η Γαία», ο οποίος και ιδρύθηκε τελικά τον Οκτώβριο του 1998.

Η πρώτη επιχειρηματική πρωτοβουλία των Γυναικών του Τριγώνου είναι η ίδρυση και λειτουργία εργαστηρίου παραδοσιακών εδεσμάτων στον Καναδά του Δ. Τριγώνου. Το εγχείρημα αυτό χρηματοδοτήθηκε από το LEADER II.

Ο ρόλος της οικονομικής μονάδας που δημιουργήθηκε λειτούργησε διεκδικώντας ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, αμφισβητώντας την απραξία και τον μοιρολατρισμό για τις δυνατότητες ανάπτυξης της περιοχής.

Η οργάνωση και η λειτουργία του διέπεται από αρχές όπως:

Παροχή υπηρεσιών στα μέλη του και την κοινότητα και όχι στην αποκόμιση κέρδους, το οποίο επανεπενδύεται προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.
Αυτονομία στη διαχείριση.
Δημοκρατικές και συμμετοχικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
Προτεραιότητα στο άτομο και την εργασία.

Η επαγγελματική ενσωμάτωση γυναικών χωρίς εμπειρία, η αξιοποίηση πολιτιστικών και φυσικών πόρων αλλά και η επιχειρηματική ανάπτυξη φαντάζουν μέχρι και σήμερα ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Βρισκόμαστε σε μια συνεχή αναζήτηση και διεκδίκηση αναγνώρισης της προσφοράς μας από τη διοίκηση και την κοινωνία.

Οι εντάσεις και πιέσεις που δεχόμαστε τόσο εσωτερικά - για προφανείς λόγους που έχουν να κάνουν με τον βαθμό κοινωνικοποίησης των γυναικών, τη συλλογική δημοκρατία κ.ά.- όσο και εξωτερικά, έχουν ως αποτέλεσμα να μας αποδυναμώνουν και να μας περιθωριοποιούν από τη δημόσια και ιδιωτική οικονομία.

Θα μπορούσαμε να λειτουργήσουμε αποτελεσματικότερα και προς όφελος της τοπικής κοινωνίας αν είχε θεσπιστεί κατάλληλο νομικό πλαίσιο με βάση τις σύγχρονες ρυθμίσεις για την κοινωνική επιχείρηση το οποίο θα έλυνε τις παρεξηγήσεις.

Οι Συνεταιρισμοί γυναικών παρόλο που πληρούν τα κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια των κοινωνικών επιχειρήσεων, ιδρύονται και λειτουργούν με την ισχύουσα νομοθεσία για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Νομοθεσία η οποία τελικά δεν καλύπτει τα ειδικά χαρακτηριστικά λειτουργίας των κοινωνικών επιχειρήσεων.

«Άλλος τρόπος για κοινωνική πρόοδο και ανάπτυξη δεν υπάρχει»

Οι προσπάθειες των γυναικείων σωματείων του Ν. Έβρου και οι Συνεταιρισμοί Γυναικών επικεντρώνουν στο να σταθούν άξιοι συνεχιστές μιας παράδοσης που θέλει τις γυναίκες της Θράκης αγωνίστριες, πρωτοπόρες, δυναμικές και επίμονες στην επίτευξη των στόχων τους.

Αλλά οι αγωνίες μας αφορούν, ταυτόχρονα, το μέλλον αυτού του τόπου όπου καθημερινά παρακολουθούμε την απαξίωση της πλούσιας και καρποφόρας γης, την ερήμωση των χωριών μας, ενώ στις άλλες πλευρές των συνόρων υπάρχει έντονη οικονομική, εκπαιδευτική και άλλη δραστηριότητα.

Η στήριξη των κοινωνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον αγροτοτουρισμό είναι πολύ σημαντική γιατί δημιουργεί δουλειές με κοινωνικό γόητρο.

Από την άλλη, η απαξίωση της συσσωρευμένης εμπειρίας και γνώσης στην παραγωγή και τυποποίηση παραδοσιακών προϊόντων, πέραν των άλλων, συντελεί στην ερήμωση της περιφέρειας και στην εξαφάνιση ενός σημαντικού μνημείου του πολιτισμού μας την τοπική γαστρονομία

Σε μια περίοδο απαξίωσης του Συνεταιριστικού Κινήματος και όταν οι έννοιες «Συνεργατισμός» και «Αλληλεγγύη» έχουν χάσει την αξία τους, εμείς οι γυναίκες αγωνιζόμαστε μέσα από τους συλλόγους και τους συνεταιρισμούς να αποδείξουμε ότι άλλος τρόπος για κοινωνική πρόοδο και ανάπτυξη δεν υπάρχει.

Μέχρι σήμερα έγινε μεγάλη προσπάθεια χειραγώγησης των πρωτοβουλιών μας από όσους έχουν μάθει διαφορετικά και φαίνεται ότι τα καταφέρνουν. Εμείς δίνουμε τη μάχη για να διασφαλίσουμε πρώτα και κύρια τη συμμετοχική συλλογική δράση και την αυτονομία μας, χωρίς τις οποίες δεν θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε.

*Η Ζωή Φραγκούδη είναι πρόεδρος του Αγροτουριστικού Συν/σμου Γυναικών Τριγώνου "Η ΓΑΙΑ"
Πηγή: Εφημερίδα Η ΑΥΓΗ